Cùng với sự phát triển của công nghệ, hoạt động của người dùng với máy tính trên Internet lại ngày càng phổ biến và tăng cao. Tuy nhiên, môi trường này cũng tồn tại rất nhiều rủi ro nguy hiểm và đặc biệt có thể kể đến các loại malware. Trong bài viết này, ITSUPRO sẽ chia sẻ chi tiết đến bạn những nội dung xoay quanh chủ đề này như khái niệm, tác hại, dấu hiệu hay 8 loại mã tiêu biểu.
1. Malware là gì?
Malware là phần mềm độc hại hay các chương trình được lập trình đặc biệt nhằm tạo kết nối hay gây hại cho thiết bị của người dùng. Bản thân cụm từ này cũng là sự kết hợp giữa malicious (độc hại) và software (phần mềm, chương trình). Cùng với sự phát triển của công nghệ, hàng trăm phần mềm độc hại đã được tạo ra và đem lại rất nhiều ảnh hưởng cho bất kể người dùng là cá nhân hay doanh nghiệp.
Hằng trăm phần mềm độc hại được tạo ra gây ảnh hưởng cho người dùng
2. Những tác hại của phần mềm độc hại với người dùng
Khi máy tính hay thiết bị của người dùng bị nhiễm malware, những tác hại và ảnh hưởng có thể gặp phải cụ thể như:
- Dữ liệu bị rò rỉ, thất thoát hoặc mất toàn bộ.
- Quyền truy cập và điều khiển thiết bị không còn được duy trì.
- Phạm vi ảnh hưởng tăng dần với quy mô của các tổ chức, doanh nghiệp.
- Gây hại cho cả phần cứng lẫn phần mềm của thiết bị như ổ cứng, bộ nhớ, hệ thống mạng,...
- Trải nghiệm sử dụng bị ảnh hưởng như suy giảm hiệu suất, hiển thị quá nhiều thông báo làm phiền,...
- Tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng về tài chính, danh dự hay nhân phẩm khi kẻ gian lợi dụng và sử dụng dữ liệu vì mục đích xấu.
- Lây lan, phát tán ra nhiều thiết bị khác có sử dụng chung một hệ thống mạng nội bộ.
- Tạo ra những lỗ hổng bảo mật nguy hiểm và tiềm ẩn nguy cơ bị tấn công an ninh mạng dồn dập.
Kẻ gian có thể lợi dụng mã độc để ăn cắp thông tin người dùng
3. Dấu hiệu máy tính bị nhiễm mã độc
Nếu phát hiện ra một hay nhiều dấu hiệu ở dưới đây, khả năng rất cao thiết bị của bạn đã bị nhiễm Malware.
- Tốc độ xử lý của thiết bị trở nên chậm chạp gây ảnh hưởng trải nghiệm sử dụng.
- Xuất hiện các quảng cáo, thông báo, pop-up liên tục và có thể không tắt được.
- Xuất hiện các ứng dụng, plugin, thanh công cụ,... lạ trong trình duyệt.
- Người dùng mất khả năng kiểm soát hay thao tác với máy tính.
- Dung lượng ổ cứng, hoạt động Internet, tài nguyên hệ thống,... thay đổi bất thường không rõ nguyên nhân.
- Xuất hiện các cửa sổ chương trình yêu cầu thanh toán chi phí hoặc xóa toàn bộ dữ liệu người dùng.
- Chương trình bảo mật, diệt virus,... ngừng hoạt động.
- Người dùng thất thoát dữ liệu mà không rõ nguyên nhân.
4. Chi tiết 8 loại Malware phổ biến hiện nay trên Internet
8 loại mã độc phổ biến nhất hiện nay mà ITSUPRO muốn giới thiệu tới bạn là Virus, Worm, Trojan, Ransomware, Spam, Spyware, Rootkits và Fileless.
4.1 Virus
Đây chính là loại malware phổ biến nhất hiện nay trên thị trường và xuất hiện rất nhiều trên các phương tiện thông tin đại chúng. Xuất phát từ một tệp hay file đính kèm, virus có thể lây lan ra khắp hệ thống, gây thiệt hại phần cứng, chiếm quyền điều khiển thiết bị,... Từ đó, những thiệt hại tương ứng người dùng gặp phải có thể kể đến như mất dữ liệu, bị ăn cắp dữ liệu, khóa hệ thống,...
Virus được coi là loại malware phổ biến nhất
4.2 Worms
Worms hay sâu máy tính là một trong những loại mã độc còn nguy hiểm hơn cả virus với khả năng tự sinh sôi và khả năng tự hoạt động. Trong nhiều trường hợp, Worms có thể tự khôi phục lại sau khi bị tiêu diệt một cách độc lập. Xuất phát từ một tệp tải về, Worms dễ dàng lây lan sang toàn bộ máy tính trong hệ thống mạng nội bộ từ một máy tính cá nhân.
4.3 Trojan
Trojan là một loại chương trình độc hại thường được tin tặc sử dụng với lớp cải trang bên ngoài là một phần mềm hợp pháp cho máy tính. Để hiểu đơn giản, Trojan giống như một cánh cổng tạo điều kiện tấn công, đột nhập từ rất nhiều loại virus và có thể tồn tại vĩnh viễn trong máy tính.
Nguồn lây nhiễm phổ biến nhất của Trojan thường đến từ email hoặc bị lây nhiễm từ trang web chứa mã độc. Trojan có thể tồn tại vĩnh viễn trong máy tính và tương ứng với đó là khả năng chiếm đoạt quyền điều khiển cũng cao hơn hẳn. Trojan phổ biến nhất là phần mềm diệt virus giả và có thể chiếm quyền root nếu người dùng chạy chương trình để dọn dẹp.
4.4 Ransomware
Wannacry, GrandCab, Bad Rabbit,... là một số cái tên tiêu biểu về loại malware có tên là Ransomware. Tội phạm an ninh mạng sẽ sử dụng phần mềm này để yêu cầu người dùng phải trả tiền để người dùng có thể truy cập lại vào dữ liệu hay thiết bị. Nếu người dùng không thanh toán, toàn bộ dữ liệu có thể bị xóa mất hay rò rỉ ra bên ngoài.
Với Ransomware, người dùng cần chi trả tiền để truy cập lại được thiết bị
Bên cạnh đó, kẻ gian có thể lợi dụng đe dọa công khai những thông tin nhạy cảm có trên thiết bị. Toàn bộ hệ thống sẽ bị khóa lại và chặn tất cả các thao tác cho đến khi người dùng trả tiền chuộc. Người dùng cũng không thể chắc chắn là dữ liệu và quyền truy cập sẽ được hoàn trả tuyệt đối sau khi đã thanh toán.
4.5 Spam
Cụm từ “Spam” thường để ám chỉ những email, tin nhắn hay thông báo lặp đi lặp lại liên tục. Những email hay tin nhắn này còn kèm theo các quảng cáo, liên kết, file đính kèm cài đặt trực tiếp vào hệ thống. Trải nghiệm của người dùng với thiết bị chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng rất nhiều nếu tình trạng này kéo dài liên tục.
4.6 Spyware
Đúng như tên gọi của mình, Spyware sẽ chạy ngầm ngay trên máy tính người dùng như một kẻ gián điệp. Mặc dù không làm hủy hoại dữ liệu người dùng như các loại malware khác nhưng spyware lại có thể theo dõi hoạt động của người dùng và gửi dữ liệu thu thập được về một máy tính khác.
Dữ liệu bị thu thập có thể bao gồm hoạt động sử dụng, mật khẩu, tài khoản ngân hàng, thông tin nhạy cảm,... Vấn đề lớn nhất ở đây là người dùng hoàn toàn không biết dữ liệu của bản thân đang bị rò rỉ ra ngoài. Kẻ gian có thể sử dụng dữ liệu đó với mục đích xấu như rao bán, tống tiền hay lợi dụng.
Dữ liệu có thể bị rò rỉ ra ngoài mà người dùng không hề biết
4.7 Rootkits
Khi Rootkits được cài vào thiết bị, quyền quản trị sẽ hoàn toàn bị chiếm và tạo tiền đề cho các loại mã độc khác tấn công. Lúc này, tường lửa hay các lớp bảo vệ nâng cao hoàn toàn mất đi tác dụng mặc dù người dùng không thể nhận ra được bất cứ vấn đề nào.
4.8 Fileless
Fileless là cái tên cuối cùng trong danh sách các loại mã độc Malware mà ITSUPRO muốn giới thiệu tới bạn đọc. Những cuộc tấn công của fileless thường bắt đầu trên nền tảng nền tảng chương trình hợp pháp trên hệ thống. Chúng sẽ khai thác và phát tán trong bộ nhớ hoặc sử dụng các đối tượng non-file OS khác như registry keys, API hoặc các tác vụ theo lịch trình.
Chính vì vậy, Fileless sẽ tấn công trực tiếp vào bộ nhớ máy tính thay vì dữ liệu được lưu trên ổ cứng. Việc theo dõi và phát hiện là tương đối khó khăn khi mã độc có thể trở nên “vô hình” khi khởi động lại máy tính bị nhiễm.
5. Ngăn chặn lây nhiễm phần mềm độc hại như thế nào?
Để tìm cách phòng chống Malware hiệu quả, bạn đọc có thể tham khảo ngay một số lưu ý quan trọng dưới đây đến từ đội ngũ chuyên viên kỹ thuật tại ITSUPRO.
- Liên tục cập nhật hệ điều hành, ứng dụng, chương trình bảo mật.
- Chỉ cài đặt ứng dụng từ những nguồn đáng tin cậy.
- Hạn chế tối đa việc truy cập vào các trang web, tệp hay liên kết không xác định.
- Tham khảo dịch vụ bảo mật hoặc các phần mềm từ bên thứ ba.
- Sao lưu dữ liệu thường xuyên để giảm bớt thiệt hại có thể xảy ra nếu bị tấn công dữ liệu.
- Theo dõi, chú ý vào các dấu hiệu bất thường của máy tính và đưa ra phương án xử lý kịp thời.
- Phân quyền trong hệ thống mạng nội bộ một cách hợp lý.
- Sử dụng tường lửa cũng như những biện pháp bảo mật khác.
Doanh nghiệp có thể tìm đến sự hỗ trợ của các chuyên gia bảo mật
6. Acronis Cyber Protect Cloud - Giải pháp bảo mật tối ưu cho doanh nghiệp
Được phát triển bởi “Kỳ lân công nghệ” Acronis, Acronis Cyber Protect Cloud đem đến cho người dùng một giải pháp sao lưu tích hợp bảo vệ an ninh mạng. Chỉ trong một giải pháp, một công cụ và trên một bảng điều khiển duy nhất nhưng Acronis Cyber Protect Cloud đem đến cho người dùng 5 tính năng tối ưu gồm:
- Advanced Security cung cấp lớp bảo vệ toàn diện chống lại các các hình thức tấn công mạng phổ biến hiện nay với công nghệ Acronis Active Protection.
- Advanced Security + EDR tích hợp thêm khả năng đơn giản hóa bảo mật điểm cuối, phát hiện và truy xuất nguồn gốc malware để hạn chế lây nhiễm lại.
- Advanced Management hỗ trợ hệ thống dữ liệu của doanh nghiệp hoạt động trơn tru, an toàn và đơn giản hóa việc quản lý.
- Advanced Backup cung cấp giải pháp sao lưu đám mây hàng đầu cho MSP mà không cần phần mềm bên thứ 3 kết hợp bảo vệ mạng.
- Advanced Data Loss Prevention ngăn chặn rò rỉ dữ liệu nhạy cảm dễ dàng và hiệu quả.
Acronis Cyber Protect Cloud đem đến giải pháp sao lưu tích hợp bảo vệ mạng
Khi lựa chọn dịch vụ này, quý khách hàng sẽ được hỗ trợ và tư vấn trực tiếp bởi đội ngũ chuyên viên kỹ thuật giàu kinh nghiệm tại ITSUPRO. Với hơn 10 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực Công nghệ, chúng tôi tự tin sẽ cung cấp cho khách hàng những trải nghiệm và dịch vụ tốt nhất.
Những phần mềm Malware sẽ gây ra rất nhiều tác hại nguy hiểm đến không chỉ một cá nhân mà cho cả tổ chức, doanh nghiệp. Hy vọng với những thông tin về tác hại, dấu hiệu hay phương pháp ngăn chặn ở trên, bạn đọc sẽ đưa ra phương án phù hợp để ngăn chặn hiệu quả những phần mềm độc hại này. Liên hệ ngay với ITSUPRO để được tư vấn về giải pháp bảo mật Acronis Cyber Protect Cloud.
CÔNG TY CỔ PHẦN ĐẦU TƯ VÀ PHÁT TRIỂN ITSUPRO
Địa chỉ: Tầng 2, Số 31 Nguyễn Xiển, Phường Hạ Đình, Quận Thanh Xuân, Thành phố Hà Nội.
Hotline: 1900 2525 90 - 098 456 1515.
Fanpage: https://www.facebook.com/itsupro
Email: contact@itsupro.com.
